Stadsarchief brengt aparte Bossche zaken uit Tweede Wereldoorlog voor voetlicht. DEN BOSCH – Geen oude krantenpagina’s, weinig oude oorlogsfoto’s die iedere Bosschenaar tóch al eens voorbij heeft zien komen. Nee, Stadsarchief ’s-Hertogenbosch bleef weg van de geëffende paden en heeft een zeer verrassend aantal nieuwe onderwerpen geselecteerd voor de tentoonstelling Beeld van de oorlog en bevrijdingsperiode, die vandaag officieel wordt geopend als start van de zeventigjarige herdenking van de bevrijding van Den Bosch. Laurens en Monique Ruzius hebben in talloze archieven, zoals die van het ziekenhuis, de pastoorcollectie Claassen, secretariearchief, Luc van Gent-archief, archief Rosmalen, en in particuliere bronnen mooie, nieuwe dingen gevonden. Met hulp van onder anderen Rob van de Laar zijn de tentoonstellingsvitrines ingericht. Jac Biemans van het Stadsarchief: „In samenwerking met Stichting October 1944 hebben we gezocht naar zaken die nog niet veel aandacht hebben gekregen of nog niet eerder te zien waren tijdens een tentoonstelling.” Hij noemt onder meer de deportatie van zeker vijftig zigeuners uit De Sieb (‘Siberië’, de huidige Vogelwijk), die per trein naar Westerbork werden getransporteerd rond 15 en 16 mei 1944. „We hebben de originele namenlijst teruggevonden, inclusief het ‘bestelformulier’ voor de trein die ze moest vervoeren. Uiteindelijk keerden 29 zigeuners weer terug. Er lijkt sprake van willekeur. Wij konden niet achterhalen waarom die 29 wel terug mochten keren en de rest uiteindelijk naar het concentratiekamp werd afgevoerd vanuit Westerbork”, zegt Monique Ruzius. Een van de vitrines is met spullen van Luc van Gent ingericht. „Dat mocht niet ontbreken en is een eerbetoon aan Luc van Gent, die vorig jaar is overleden. Hij heeft een bijzonder archief opgebouwd”, aldus Biemans. Er zijn zeven films te zien bij de tentoonstelling die de periode van 1938 tot en met 1945 toont. Bijzonder is ook een jurkje dat de Bossche ‘Tante Pop’ als jong meisje heeft gedragen tijdens het bevrijdingsfeest in Den Bosch. „De stof is waarschijnlijk van 1937, toen Juliana en Bernhard trouwden. Paleis Soestdijk is op het jurkje afgebeeld.” Heel bijzonder is ook het dagboek dat het Stadsarchief in handen heeft van de Duitse gevechtscommandant en kolonel (Oberst) Dewald. Zijn Kriegstagebuch begint op 17 september en stopt op 4 oktober. | 26 |
DE BEVRIJDING VAN DEN BOSCH
| 27 |